Opcje mają kilka bardzo interesujących właściwości, które dają inwestorowi możliwość zarabiania nawet wtedy, gdy cena instrumentu bazowego się nie zmienia. Jedną z nich jest tytułowa oczekiwana zmienność (ang. implied volatility lub IV).

Jeśli pojęcie opcji jest Ci obce, polecamy rozpoczęcie podróży w świat opcji od zapoznania się z opcją call i opcją put.

Zmienność (ang. volatility) jest niezależną od kierunku trendu miarą odchylenia ceny akcji od danej wartości. W odniesieniu do opcji, istotne są dwa rodzaje zmienności:

  1. zmienność historyczna – pokazująca historyczną zmienność ceny akcji, zazwyczaj przedstawiana jako odchylenie standardowe w ujęciu rocznym,

  2. zmienność oczekiwana – ukazująca przewidywany przez rynek zakres wahań ceny, również wyrażona w ujęciu rocznym.

Zmienność historyczna jest istotna, gdyż daje pewien pogląd na temat zachowania cen w przeszłości. Dla przykładu gdy cena akcji obecnie wynosi 100zł i rok temu wynosiła również 100zł, nie znaczy to, że cena przez rok nie ruszyła się z miejsca. Być może w połowie roku było to 30zł, być może 180zł, a może i cena fluktuowała pomiędzy tymi wartościami. W takim przypadku zmienność historyczna byłaby wysoka i znacząco większa, niż w przypadku wahań pomiędzy 90zł i 110zł.

Dla nas najważniejszą wartością jest zmienność oczekiwana, która opisuje oczekiwania rynku w zakresie zmian ceny akcji rozważanego przedsiębiorstwa (lub innego instrumentu bazowego).

Zmienność oczekiwana zazwyczaj rośnie, gdy na giełdzie przewagę mają niedźwiedzie, a spada gdy królują byki. Dzieje się tak dlatego, że zgodnie z powszechnym przekonaniem, spadki są dużo bardziej gwałtowne niż wzrosty, a co za tym idzie ubezpieczenie od ryzyka wzrasta.

Premium płacone za opcję jest wypadkową ceny akcji, strike price, czasu pozostałego do wygaśnięcia opcji i właśnie IV (implied volatility), która jest jedną z najważniejszych czynników, gdyż związana jest z oczekiwaniami rynku. Gdy te oczekiwania się zmieniają, dyktowana popytem, podażą oraz poziomem ryzyka IV się zmienia, wpływając bezpośrednio na wartość zewnętrzną opcji, czyli na wartość czasu.

Ze zmiennością po swojej stronie, szanse na udaną transakcję znacząco rosną. Gdy kupiliśmy opcję przy niskim IV, a po jakimś czasie oczekiwania rynku się zmieniły, wartość opcji może znacząco się zwiększyć nawet wtedy, gdy cena akcji pozostała bez zmian. Niestety, przy zakupie opcji z wysoką IV, sytuacja będzie odwrotna i taki trade może przynieść straty.

Należy również dodać, że oczekiwana zmienność wpływa tym bardziej na cenę opcji, im bardziej odległa jest data realizacji, ponieważ w takim przypadku wartość czasu jest znacznie wyższa, a spodziewana odchyłka większa. Dodatkowo trzeba wiedzieć, że opcje ze strike price zbliżoną do ceny akcji będą bardziej podatne na wahania zmienności, a miarą tej zależności jest Vega, czyli zmienna, która opisuje zmianę wartości opcji w odniesieniu do zmiany IV o 1. Vega nie jest wartością stałą i może się zmieniać w zależności od tego, jak odległa jest cena akcji od ceny opcji (strike price).

Każda spółka charakteryzuje się unikalnymi wartościami oczekiwanej zmienności. Wartość IV, która dla jednej spółki jest historycznie wysoka, może nie być niczym szczególnym dla innej. Dla przykładu opcje na akcje takich firm jak Exxon Mobil będą miały dużo mniejszą IV niż akcje relatywnie małego Premier Oil, mimo iż obie działają w tej samej branży i narażone są na zmieniające się ceny ropy. Różnica polega jednak w reakcji cen na informacje płynące z otaczającej nas rzeczywistości.

Oczekiwana zmienność, jak wszystko inne jest cykliczna. Wysoka zmienność jest poprzedzana niską i vice versa. Uważny trader lub inwestor powinien śledzić trendy i zależności, oraz wypatrywać wydarzeń (np. kwartalne wyniki), które mogą wpłynąć na IV i je wykorzystywać do przeprowadzania udanych transakcji.

Tłusty Kot