Strategia inwestowania a styl inwestowania

We wcześniejszych częściach opracowania została zdefiniowana i bardziej dokładnie przedstawiona specyfika strategii inwestowania – zbioru zasad, jakimi inwestor kieruje się w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. Przy wyborze i realizacji strategii inwestowania ważne są m in. konsekwencja w działaniu oraz wiedza i zrozumienie wykorzystywanych mechanizmów.

Styl inwestowania nie jest jednak tym samym co strategia. Styl inwestowania to tak naprawdę zbiór pewnych cech i reguł związanych z każdą decyzją i transakcją zawieraną przez inwestora. Niezależnie od tego, jaką strategię zamierza realizować inwestor, może on stosować do tego celu własne style inwestowania.

Style inwestowania

Istnieje kilka podstawowych stylów inwestowania. Podstawowymi elementami, które je wyróżniają są poziom akceptowalnego ryzyka i oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji. W praktyce obie te cechy są ze sobą powiązane. Zazwyczaj inwestor oczekujący wyższej stopy zwrotu musi się liczyć z wyższym poziomem ryzyka podejmowanej inwestycji, gdyż wyższa stopa zwrotu jest na ogół pewnego rodzaju rekompensatą dla inwestora za podjęte ryzyko. Więcej na temat tzw. premii za ryzyko będzie powiedziane w następnej części.

Wyróżniamy trzy podstawowe style inwestowania:

  1. Styl agresywny

Jest on dobry dla osób oczekujących wysokich stóp zwrotu z danej inwestycji , a jednocześnie zdolnych zaakceptować wysokie ryzyko. Innymi słowy inwestor może w ten sposób osiągnąć ponadnormalne zyski, ale musi się również liczyć się z możliwością odniesienia dużej straty. W praktyce inwestor skłonny do przyjęcia dużego ryzyka będzie inwestował swój kapitał głównie w instrumenty, które cechuje duża zmienność cen. Są nimi na przykład akcje dynamicznie rozwijających się spółek (często są to spółki bardzo innowacyjne, młode, działające w sektorze nowych technologii). W przypadku inwestycji w takie spółki ważne jest systematyczne dokonywanie oceny tych spółek, obserwowanie ich notowań, a także śledzenie i analiza czynników (również makroekonomicznych), które mogą mieć wpływ na ich kondycję finansową. W portfelach inwestorów agresywnych znajdują się również produkty strukturyzowane nie dające gwarancji kapitału czy instrumenty pochodne (np. opcje).

  1. Styl zrównoważony

Reprezentowany jest przez inwestorów akceptujących niższe ryzyko niż w przypadku stylu agresywnego. Styl ten wybierają najczęściej inwestorzy, którzy oczekują umiarkowanych stóp zwrotu z inwestycji i wiąże się ze znaczną dywersyfikacją portfela, na ogół między akcje i instrumenty dające bardziej przewidywalny zwrot, głównie obligacje. Inwestując w aktywa z pierwszej grupy, inwestorzy stosujący styl zrównoważony na ogół wybierają spółki o silnej pozycji i solidnym standingu. Z kolei w grupie instrumentów bezpiecznych, wybierają na ogół emitentów o stabilnej pozycji rynkowej, inwestują w obligacje skarbowe, niejednokrotnie podejmując decyzje na podstawie ratingów. Proporcja, w jakiej kapitał jest inwestowany w instrumenty z pierwszej lub drugiej grupy nie jest jednak z góry ustalona. Decyzja o tym, jaka część zaangażowanego kapitału zostanie ulokowana w akcjach bądź obligacjach należy do inwestora, który sam określa te proporcje i co odzwierciedla również stopień, w jakim inwestor jest skłonny zaakceptować ryzyko oraz jakiego zwrotu z inwestycji oczekuje. To z kolei powoduje, że wśród inwestorów stosujących zrównoważony styl inwestowania występuje duże zróżnicowanie portfeli, a odnoszone przez nich zyski i poziom ryzyka, który przyjmują mogą znacznie od siebie odbiegać. Wybór zrównoważonego stylu inwestowania daje nie tylko szerokie możliwości dywersyfikacji portfela. Inwestorzy reprezentujący styl zrównoważony mają szerokie możliwości dostosowania swojego portfela do zmian zachodzących na rynku. Są bardziej elastyczni i szybciej mogą dostosować się do zmian stóp procentowych, np. poprzez zmniejszenie lub zwiększenie udziału procentowego obligacji w portfelu, którym dysponują. Inwestorzy stosujący zrównoważony styl inwestowania nie ponoszą tak wysokiego ryzyka, jak inwestorzy agresywni, a jednocześnie uzyskują na ogół wyższe stopy zwrotu niż inwestorzy reprezentujący styl konserwatywny.

  1. Styl konserwatywny

Jest to najbardziej bezpieczny z podstawowych stylów inwestowania. Stąd też wybierany jest najczęściej przez osoby z awersją do ryzyka, które bardziej są nastawione na ochronę i utrzymanie wartości lokowanego kapitału. W zamian za to – w przeciwieństwie do inwestorów reprezentujących styl agresywny lub zrównoważony – nie oczekują wysokich stóp zwrotu. Szybki zysk nie jest dla nich celem inwestowania, są oni bardziej nakierowani na stabilny, ale powolny wzrost wartości zgromadzonych środków finansowych. Stąd też inwestują oni w instrumenty najbardziej bezpieczne. Najczęściej wybierają oni obligacje emitowane przez podmioty o solidnym standingu (głównie skarbowe emitowane przez państwa o stabilnym ratingu), a także bony skarbowe czy jednostki udziałowe funduszy inwestycyjnych. W tym przypadku ważnym kryterium jest jednak poziom inflacji, który powinien być chociaż minimalnie niższy, niż stopa zwrotu z podejmowanej inwestycji. Styl konserwatywny jest również dobrym wyborem dla tych osób, które nie mają czasu lub chęci do ciągłego obserwowania notowań i stałego monitorowania sytuacji rynkowej oraz sytuacji spółek.

Czynniki decydujące o wyborze stylu inwestowania

Powyżej zostały przedstawione trzy podstawowe style inwestowania. Warto to jeszcze raz podkreślić, że styl inwestowania nie oznacza strategii inwestowania. Styl -inwestowania – w przeciwieństwie do strategii inwestowania – jest związany nierozerwalnie z każdą transakcją podejmowaną przez inwestora, ale niezależnie od realizowanej strategii.

Wybór stylu inwestowania jest jednak nie mniej ważny od opracowania strategii. Tak jak strategia, również styl inwestowania powinien być dostosowany do naszych predyspozycji, wiedzy i oczekiwań. W pewnym sensie każdy inwestor ma bowiem własny styl inwestowania, a powyższe trzy są tylko umowne i niemalże nie występują w całkowicie „czystej” postaci w praktyce. Niezależnie jednak od przyjętego stylu inwestowania – tak jak w przypadku strategii – należy być w działaniu konsekwentnym, co podkreśla wielu znanych inwestorów rangi światowej. Styl inwestowania może ewoluować, np. wraz z wiedzą, jaką zdobywamy w trakcie i gromadzonym doświadczeniem. Oczywiście można dokonywać oceny sytuacji oraz skuteczności działania, a następnie przeprowadzić przegląd stosowanych rozwiązań. Jednak nie należy dokonywać tego zbyt często.

Aby skutecznie inwestować na rynkach finansowych i zminimalizować ryzyko straty i zbyt częstych zmian stylu inwestowania, potencjalny inwestor musi lepiej poznać samego siebie, swoje predyspozycje i nastawienie do inwestowania. W tym celu należy odpowiedzieć sobie na pytania, które dadzą nam pogląd jakiego typu inwestorami chcemy zostać. Dotyczą one takich kwestii, jak:

– akceptowalny przez nas poziom ryzyka;

– oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji;

– cele podejmowania inwestycji;

– płynność (możliwość wyłączenia pewnej sumy pieniędzy na określony czas);

– możliwości czasowe co do monitorowania sytuacji na rynkach.

Na rynkach finansowych występują różne rodzaje inwestorów: branżowi i finansowy, indywidualni i instytucjonalni, jak również krótkoterminowi i długoterminowi. Niezależnie jednak od tych podziałów, każdego z nich da się opisać w kategoriach tolerancji ryzyka oraz chęci zysku z zainwestowanych środków. Do podejmowania decyzji inwestycyjnych często inwestorzy wykorzystują analizę portfelową. Ma im ona pomóc w rozważnej dywersyfikacji inwestycji. Dzięki tej analizie każdy z inwestorów może zbudować portfel, którego oczekiwana stopa zwrotu oraz poziom ryzyka będą odpowiadać przyjętemu przez niego stylowi inwestowania.

Z pewnością podstawową i najważniejszą grupę uczestników rynku kapitałowego stanowią inwestorzy. Z jednej strony od ich decyzji zależy struktura rynku oraz kierunki, w jakich się on rozwija. Między zależnością rynek-inwestor istnieje jednak sprzężenie zwrotne. Cechy rynku, jego architektura, a zatem jego regulacje, segmentacja, zasady rozliczania transakcji oraz spektrum dostępnych instrumentów determinują również to, jakie rodzaje inwestorów będą tymi rynkami zainteresowani. Nie wszyscy inwestorzy będą postrzegać te same rynki jako równie atrakcyjne, a wpływ na to ma również styl inwestowania charakteryzujący gracza oraz jego indywidualne postrzeganie ryzyka. O tym czym jest ryzyko, jakie są jego rodzaje będziemy rozważać w następnej części opracowania.