Wszystko co trzeba wiedzieć o inwestowaniu w ETF – część 2

W drugim artykule z cyklu poświęconego funduszom ETF (exchange-traded fund), czyli funduszom inwestycyjnym naśladującym wybrany indeks giełdowy, przyjrzymy się kto tworzy ETF-y i wskażemy największe firmy na tym rynku. Przedstawimy również jak działają fundusze ETF oraz jak z nich korzystać. Na koniec przeanalizujemy koszty inwestycji realizowanych za pośrednictwem funduszy.

Jakie są największe firmy na rynku ETF?

Z pewnością zastanawialiście się kto stoi za sukcesem funduszy ETF. Według serwisu etf.com największymi na świecie operatorami funduszy ETF są giganci rynku inwestycyjnego i finansowego tacy, jak: BlackRock, Vanguard, State Street Global Advisors, Invesco PowerShares i Charles Schwab. Są to korporacje finansowe, które zajmują się zarządzaniem usługami finansowymi dla inwestorów instytucjonalnych i indywidualnych, mające pod swoją pieczą aktywa o wartości wielu bilionów dolarów.

Współczynnik kosztów (ang. expense ratio) to roczna opłata, którą wszystkie fundusze ETF obciążają swoich udziałowców. Jest to procent aktywów odejmowanych w każdym roku podatkowym z tytułu kosztów funduszu obejmujących koszty zarządzania, opłaty administracyjne, koszty operacyjne i wszystkie inne koszty poniesione przez fundusz. Współczynnik wydatków nie uwzględnia opłat transakcyjnych, czyli prowizji dla domu maklerskiego.

Pierwszy na liście, BlackRock, jest właścicielem 344 ETF-ów notowanych na amerykańskich giełdach papierów wartościowych, zarządzających aktywami o wartości 1.197,78 miliardów USD. Średni współczynnik kosztów wynosi 0,36 procent. Do BlackRock, nazywanego często „największym inwestorem świata” należą m.in. takie fundusze ETF, jak iShares Core S&P 500 ETF (IVV), iShares MSCI EAFE ETF (EFA), iShares Core U.S. Aggregate Bond ETF (AGG), iShares Core S&P Mid-Cap ETF (IJH), iShares iBoxx $ Investment Grade Corporate Bond ETF (LQD).

Do drugiego pod względem wielkości operatora ETF, grupy Vanguard, należy 77 funduszy ETF o łącznej wartości aktywów blisko 755 miliardów USD i średnim współczynniku kosztów na poziomie 0,11 procent. Vanguard Total Stock Market ETF (VTI), Vanguard S&P 500 ETF (VOO), Vanguard FTSE Emerging Markets ETF (VWO), Vanguard FTSE Developed Markets ETF (VEA), Vanguard Total Bond Market ETF (BND) – to największe fundusze ETF w portfolio operatora.

Trzeci w czołówce największych graczy na rynku ETF – State Street Global Advisors – zarządza 131 funduszami ETF, których aktywa wynoszą w sumie ponad 541 miliardów USD. Średni współczynnik kosztów to 0,31 procent. Do największych funduszy ETF działających w ramach State Street Global Advisors należą m.in.: SPDR S&P 500 ETF Trust (SPY), SPDR Gold Trust (GLD), Financial Select Sector SPDR Fund (XLF), SPDR Dow Jones Industrial Average ETF Trust (DIA), SPDR S&P Midcap 400 ETF Trust (MDY).

Czwarty z największych graczy w sektorze ETF, Invesco PowerShares, kieruje 153 funduszami ETF, w tym PowerShares QQQ Trust (QQQ), PowerShares Senior Loan Portfolio (BKLN), Powershares S&P 500 Low Volatility Portfolio (SPLV), PowerShares Preferred Portfolio (PGX) i PowerShares FTSE RAFI US 1000 Portfolio (PRF). Łączna wartość ich aktywów sięga 125,65 miliardów USD, a średni współczynnik kosztów równa się 0,52 procent.

Zamykający pierwszą piątkę największych operatorów ETF, Charles Schwab, zarządza 21 funduszami exchange-traded. Wartość aktywów tego operatora opiewa na kwotę 81,48 miliardów USD, a średni współczynnik kosztów liczy 0,13 procent. Fundusze ETF w portfolio Charles Schwab to m.in.: Schwab International Equity ETF (SCHF), Schwab U.S. Large-Cap ETF (SCHX), Schwab U.S. Broad Market ETF (SCHB), Schwab US Dividend Equity ETF (SCHD) oraz Schwab U.S. Small-Cap ETF (SCHA).

A jak wygląda europejski rynek ETF?

Według serwisu etfdb.com obecnie działa na nim 79 funduszy ETF. Roczny współczynnik kosztów wynosi od 0.00 do 0.95 procent. Jego średnia wartość to 0.49 procent. Do głównych operatorów ETF należą m.in.: Barclays Capital, Credit Suisse, Deutsche Asset Management, First Trust, Global X, Goldman Sachs, Horizons ETFs, IndexIQ, Invesco PowerShares, iShares, J.P. Morgan, O’Shares, Pacer Financial, ProShares, State Street SPDR, UBS, Vanguard, WisdomTree.

Tabela 1 - Fundusze europejskie o największej wartości

Źródło: www.etfdb.com, stan na dzień 2017-08-16

Jak działają fundusze ETF?

Wszystkie fundusze ETF działają na podobnej zasadzie. Każdy fundusz exchange-traded wystawia pakiet jednostek ETF (akcji, obligacji, surowców itd.) w cenie naśladującej swój wzorzec. Oznacza to, że np. jednostki ETF WIG20 śledzącego rzeczywisty indeks spółek notowanych na WIG20 są sprzedawane i kupowane w cenie analogicznej do cen akcji z indeksu WIG20. Jednostki ETF można nabywać i zbywać na giełdzie papierów wartościowych w trybie notowań ciągłych, przez cały czas trwania sesji giełdowych. Różnica polega na tym, że instytucje finansowe zarządzające funduszami ETF wyznaczają swoich animatorów/autoryzowanych partnerów, którzy regulują kurs jednostek ETF. Animatorzy ci (z reguły są to duzi inwestorzy instytucjonalni np. banki) nieustannie dbają o to, żeby cena zakupu i sprzedaży jednostek ETF była zawsze jak najwierniejszym odzwierciedleniem swojego wzorca i błyskawicznie reagują na wszystkie możliwe różnice kupując lub sprzedając określone ilości tytułów. Ich celem jest jak najdokładniejsza replikacja, a nie np. przebicie kursu wzorcowego.

Na rynku funkcjonują dwa typy funduszy ETF: fizyczny i syntetyczny. ETF fizyczny rzeczywiście kupuje wszystkie aktywa (lub ich reprezentatywną próbę) naśladowanego indeksu np. akcje, obligacje lub surowce. Fizycznie posiadane przez ETF aktywa stanowią rodzaj zabezpieczenia dla inwestora. Natomiast ETF syntetyczny nie kupuje papierów wartościowych, lecz pozyskuje fundusze na obrót jednostkami ETF na podstawie umów zawartych np. z bankami inwestycyjnymi.

Jak wybrać fundusz ETF?

Podstawowym kryterium wyboru funduszu ETF jest sprecyzowanie jego rodzaju. Możemy inwestować w fundusze śledzące notowania:

• akcji:
  • z różnych regionów świata lub różnych krajów np. rozwiniętych, rozwijających się,
  • różnej wielkości spółki np. duże, średnie, małe,
  • różnych sektorów rynku np. motoryzacyjnego, farmaceutycznego;
• obligacji:
  • korporacyjnych, komunalnych, długo-, średnio-, krótkoterminowych;
• surowców:
  • fizycznych lub kontraktów na surowce, różnych rodzajów surowców np. rolnicze, metale szlachetne);
• walut;
• rynku towarowego.

Wybór głównego rodzaju funduszu ETF to pierwszy krok. Jeśli zdecydowaliśmy już, w jaki rodzaj funduszu inwestycyjnego chcemy zainwestować, trzeba zwrócić uwagę na kilka czynników:

• koszty inwestycji za pośrednictwem funduszy ETF, w tym:
  • roczny współczynnik kosztów,
  • prowizje transakcyjne;
• wyniki finansowe funduszu;
• wysokość dywidendy wypłacanej raz w roku lub reinwestowanej;
• zmienność.

Trzeba też odpowiedzieć sobie na pytanie, czy inwestujemy w perspektywie długo-, średnio-, czy krótkoterminowej. W przypadku ETF-ów zazwyczaj poleca się inwestycje długoterminowe, ponieważ są one najmniej obciążone ryzykiem ewentualnych strat spowodowanych błędami replikacji (tracking error).

Oczywiście każdy inwestor powinien przyjąć swoją indywidualną strategię inwestycyjną adekwatną do własnych możliwości finansowych, wiedzy i poziomu ryzyka, jakie jest skłonny zaakceptować. Przykładowo, można wybrać strategię ograniczania zleceń, która polega na tym, że wysyłając zlecenie informujemy obsługujący nas dom maklerski o maksymalnej cenie, jaką możemy przeznaczyć na zakup tytułów ETF.

Żeby inwestować w jednostki ETF trzeba mieć założony rachunek w biurze maklerskim. Kupuje się je i sprzedaje w sposób analogiczny do akcji i innych instrumentów finansowych. Nie ma określonej minimalnej kwoty, którą warto przeznaczyć na inwestycję w tytuły ETF, ale zazwyczaj przyjmuje się, że powinno to być co najmniej 1000 zł. W jednostki ETF można także inwestować ze pośrednictwem IKE i IKZE.

Koszty inwestycji za pośrednictwem funduszy ETF

Operatorzy funduszy ETF nie kupują akcji, lecz jedynie naśladują ich kurs, więc mają dużo niższe koszty. Zarządzanie jednostkami naśladującymi kurs akcji jest znacznie mniej skomplikowane oraz mniej czaso- i pracochłonne. Przekłada się to na niższy koszt obsługi dla inwestorów kupujących i sprzedających jednostki ETF.

Za co więc i ile zapłacimy handlując jednostkami ETF? Exchange-traded funds pobierają roczną opłatę za zarządzanie. Opłata ta określana jest mianem całkowitego współczynnika kosztów (ang. total expense ratio – TER) i wynosi zwykle około 0,20 procent. Jest więc znacznie niższa w porównaniu z kosztami tradycyjnych funduszy inwestycyjnych, gdzie roczna płatność opiewa zazwyczaj na ok. 4 procent.

Dodatkowo, trzeba liczyć się z prowizją za transakcje. Inwestowanie w jednostki funduszy odbywa się za pośrednictwem giełdy papierów wartościowych, więc koszty transakcyjne są analogiczne do wysokości prowizji za obrót akcjami i innymi instrumentami finansowymi na giełdzie. Warto podkreślić, że raz w roku właściciele jednostek ETF otrzymują dywidendę o wysokości średniej dywidend wypłacanych przez spółki należące do naśladowanego indeksu.

Już niedługo kolejna dawka informacji na temat funduszy ETF. Nie zapomnijcie też zapoznać się z materiałem opisanym w artykule Wszystko co trzeba wiedzieć o inwestowaniu w ETF – część 1.