Zanim przejdziemy do omówienia drogi inwestowania w ropę naftową, przyjrzyjmy się nieco dokładniej pojęciu ropy, jej rodzajom i miejscom wydobycia. Pozwoli to lepiej zrozumieć mechanizmy rynkowe i geopolityczne wpływające na cenę czarnego złota.
Jak wiadomo ropa naftowa jest złożoną z mieszaniny węglowodorów ciekłą kopaliną, szeroko używaną w przemyśle. Najpopularniejszymi produktami otrzymywanymi z ropy są olej napędowy i benzyna.
Ropa ropie jest jednak nierówna, gdyż w zależności od miejsca wydobycia, „crude oil” różni się właściwościami, czasami znacznie.
Najbardziej popularnym i zarazem najważniejszym podziałem, istotnym dla inwestora, jest rozgraniczenie ze względu na ciężar (API gravity) i zawartość siarki (sulphur conent). Zestawienie najpopularniejszych odmian oraz ich głównych właściwości przedstawia wykres poniżej:
Wartość „API gravity” (American Petroleum Institute gravity) stwierdza jak lekka lub ciężka jest ropa w stosunku do wody. I tak APIg wyższy od 10 oznacza, że kropla ropy będzie unosiła się na wodzie, poniżej 10, że zatonie.
APIg dzieli ropę na:
– lekką – APIg powyżej 31.1
– ciężką – APIg poniżej 22.3
– średnią – APIg pomiędzy 22.3 i 31.1
Zawartość siarki dzieli ropę na:
– słodką – zawartość siarki poniżej 0.5%
– kwaśną – zawartość siarki powyżej 1%
Oczywiście możliwych jest również wiele kombinacji i wartości pośrednich.
Najcięższą ropę wydobywa Wenezuela, gdzie większość ropy posiada APIg poniżej 20, a odmiana Boscan nawet 10.1. Do tego produkty te są bardzo kwaśne. Na drugim biegunie znajduje się Malezyjski Bintulu z APIg prawie 70 i zawartości siarki <0.05%.
Na świecie występuje bardzo wiele różnych odmian czarnego złota, lecz najważniejsze dla inwestora można wyliczyć na palcach:
– WTI (West Texas Intermediate) – APIg 39.6 i SC 0.24%, więc lekki i słodki
– Brent Blend – APIg 38.3 i SC 0.37%, również lekki i słodki, lecz nieco mniej niż WTI
– Dubai/Oman – APIg 31/34 i SC 2.0%, więc średnio lekki i kwaśny
Te trzy nazwy są bardzo istotne, gdyż są benchmarkami, z którymi inne odmiany są powiązane. Dodatkowo WTI, Brent i Dubai są notowane odpowiednio na ICE Futures Europe, New York Mercantile Exchange (NYMEX) i Dubai Mercantile Exchange. Kontrakty na poszczególne odmiany różnią się ceną, gdyż różna jest jakość surowca, możliwości składowania, odległość pomiędzy lokalizacją złoża, a kupcami i oczywiście popytem.
Najlepsze właściwości ma surowiec słodki i lekki, gdyż jest go najłatwiej przerobić na gotowy produkt. Wspomniane wyżej czynniki grają jednak rolę, a co za tym idzie kontrakty na Brent są zazwyczaj najdroższe, następnie WTI i Dubai. Popularność poszczególnych odmian jest pokazana na ilustracji poniżej (źródło ICE):
Warto sobie zdawać sprawę, że rafinerie przerabiające pewną mieszankę nie mogą tak po prostu przestawić się na inną, gdyż obróbka wymaga pewnego procesu technologicznego. I tak kraje skupujące WTI nie tworzą popytu na ciężką ropę z Wenezueli, a jeśli już długoterminowa zmiana jest planowana, cena surowca musi to uzasadniać.
